Wandelen door de rijstvelden van Sidemen met een lokale gids

Gisteren hebben we het drukke Ubud verlaten en zijn we neergestreken in het groene en weinig toeristische Sidemen. In alle vroegte zit ik al op mijn favoriete plekje. Het uitzicht vanaf de veranda is fenomenaal. Omgeven door weelderige groene rijstvelden en bergen bekleed met een groen tapijt van bomen. Het geluid van tjirpende krekels, kraaiende hanen en brullende kikkers maken het idyllische plaatje compleet. De zon laat zich nog niet zien. Integendeel zelfs. De hemel wordt gedomineerd door een dreigend wolkendek. Niet veel later wordt de bewolking door de wind richting de bergen gedreven. De zon laat zich voorzichtig zien. En dat is fijn aangezien we vandaag met een gids gaan wandelen door de rijstvelden van Sidemen op Bali.

Dit artikel is geüpdatet op 7 november 2023

Een absolute must om te doen in Sidemen
Wandelen door de rijstvelden van Sidemen met een gids

Onze gids staat al op ons te wachten als we bij de receptie aankomen. Gusti is een vrolijke jongen van 23 jaar en geboren en getogen in Sidemen. En daar is hij zichtbaar trots op. Gusti vertelt dat hij de Engelse taal niet op school heeft geleerd maar van toeristen tijdens het wandelen door de rijstvelden van Sidemen. En dat ik hem complimenteer met zijn goede Engels vindt hij maar wat leuk. Een glimlach van oor tot oor verschijnt op zijn gezicht.

We slaan linksaf de weg op en iets verderop verlaten we de verharde weg. Het smalle, modderige paadje met gladde keien en vegetatie is lastig lopen. Onderweg stoppen we regelmatig en krijgen uitleg over de gewassen die op het land groeien. We lopen dwars door velden vol limoengras en langs struiken met chilipepers. Gusti’s vader is rijstboer en hij kan ons dan ook alles vertellen over het arbeidsintensieve traject om rijst te groeien en te oogsten. De rijstvelden variëren momenteel van net geoogst tot felgroen.

Rivier oversteken

Het geluid van de sterk stromende rivier komt steeds dichterbij. We klimmen over spekgladde keien en ik probeer enig houvast te zoeken om niet uit te glijden. Eenmaal op de top aangekomen dalen we via een modderig paadje naar de rivier. Het water ligt vol keien. En de stroming is best sterk. Gusti vertelt ons dat het water tot dijbeen hoogte staat. Hij zal ons een voor een naar de overkant begeleiden. Met een hand gevouwen in die van Gusti en in de andere zijn schoenen, begeleidt de gids Roel door de sterk stromende rivier. Vanaf de kant kijk ik toe hoe Roel in het midden van de rivier, bij een grote rots, wordt achtergelaten.

Schoenen en sokken uit en de pijpen van mijn korte broek rol ik nóg verder omhoog. Ik wil niks aan het toeval overlaten en droog de overkant halen. Gusti geeft de laatste instructies voor ik samen met hem het water inloop. Mijn voeten tasten de bodem af. Op zoek naar een vlak gedeelte. Wishful thinking. De keien zijn spekglad en ik moet geregeld op zoek naar mijn balans. Omdat ik de bodem niet kan zien vertrouw ik volledig op Gusti. Ik volg zijn route door het water. Ook ik bereik de rots waar Roel nog steeds staat te wachten. Gusti laat mij in het midden van de rivier achter om Roel te helpen met het laatste stukje. Als hij op de kant geklauterd is, komt Gusti mij halen. Dit gedeelte van de rivier is minder diep, maar ook hier is de ondergrond spekglad en de stroming sterk.

En dan gaat het mis

Waar Roel als een jonge hinde het water verlaat en op de kant springt, lukt het mij niet om op het droge te komen. Gusti steekt zijn hand uit en probeert mij op de kant te trekken. En dan gaat het mis. Gusti trekt niet mij op de kant, maar ik trek hem het water in. We maken beiden een achterovervallende beweging maar vinden net op tijd de balans om niet kopje onder te gaan. In een reflex weet ik mijn cameratas en schoenen boven het water te houden.

‘You are a strong men’, zegt Gusti als we op de kant geklauterd zijn. ‘But not strong enough to climb on the side’, zeg ik op mijn beurt. En hij begint breed te glimlachen. Het aantrekken van de sokken en schoenen heeft geen zin. Even verderop moeten we namelijk nog een rivier oversteken. Gusti stelt ons gerust om er direct bij te vermelden dat dit water smaller en minder diep is. Een opluchting. Blootsvoets gaan we verder. Dwars door de rijstvelden. Het oversteken van het smalle riviertje blijkt inderdaad een peulenschil te zijn. Al snel genieten we hoog en droog van het uitzicht over de rijstvelden.

Fenomenale uitzichten over de rijstvelden van Sidemen

Aan deze kant van de rivier zijn de rijstterrassen nóg groter en groener. Adembenemend mooi. En de vergezichten zijn fenomenaal. De stilte. Ver weg van het toerisme. Gusti vertelt ons dat er momenteel nauwelijks toeristen zijn in Sidemen. En dat is jammer. Geen toeristen, geen inkomsten. De voornaamste reden is het regenseizoen, maar ook de onbekendheid van Sidemen, vertelt Gusti ons. Hij vraagt geregeld of we even willen stoppen: ‘To take picture’. Je merkt aan alles dat Gusti trots is als gids te werken en ons ‘zijn’ Sidemen mag laten zien.

Zwaar werk op de rijstvelden

We wandelen door de rijstvelden van Sidemen verder omhoog voor het mooiste uitzicht. Zo ver als het oog reikt zien we rijstterrassen. Langs het bovenste terras loopt een watertje waarlangs we lopen. Het smalle, betonnen muurtje slingert langs de met palmbomen omzoomde rijstterrassen. We zien mensen op de rijstvelden aan het werk. Uitgebloeide rijstvelden worden met een seis gekortwiekt en jonge rijst wordt met razendsnelle bewegingen geplant. En hoe zwaar het werk ook is, de mensen lachen allemaal vriendelijk naar ons en zijn bereid om een praatje te maken. Het betonnen muurtje voert ons langs huizen in aanbouw, spelende kinderen, vrouwen die de was doen en gezinnen die zich aan het wassen zijn in de kanaaltjes.

Het verwerken van geoogste rijst

We slaan rechtsaf het veld in. Passeren twee vrouwen en een man die chilipepers aan het plukken zijn. Na ruim twee uur bereiken we de verharde weg. Gusti neemt ons nog mee naar een kleiner rijstveld waar vrouwen aan het werk zijn. Waar de een de gewassen met een seis met de grond gelijk maakt, slaat de ander vervolgens de rijst eruit. Het wordt opgevangen in een grote witte zak. En de uitgeslagen gewassen worden in een zak achterop de brommer gebonden. Mooi om het proces van het planten van jonge rijst tot het oogsten van dichtbij te zien. Gusti brengt ons vervolgens terug naar het hotel waar we na ruim twee en een half uur afscheid nemen van elkaar.

Ga je naar Bali en bezoek je Sidemen, dan raad ik aan met een gids te gaan wandelen door de rijstvelden van Sidemen. We boekten de rice field tracking bij ons hotel, en betaalden 75.000 IDR per persoon (december 2018). Wandelen door de rijstvelden van Sidemen buiten het regenseizoen zal een stuk eenvoudiger zijn. In de maanden april tot en met november staat er nagenoeg geen water in de rivier.

Nog meer Sidemen tips: Proeven van de Balinese keuken? Bekijk ook mijn artikel over kookcursus in Sidemen.

Overnachten Sidemen

Wij verbleven in een deluxe tweepersoonskamer in Sawah Indah Villa. Het hotel ligt op een fenomenale locatie, heeft een uitstekend restaurant en geweldige faciliteiten. Erg fijn zwembad met adembenemende panorama’s, service om drankjes en eten te bestellen en open air massage met uitzicht op de tuin en de felgroene rijstterrassen. De ruime kamer beschikt over een fijn bed met krakend wit beddengoed, kussens én een klamboe. Ook zijn een ventilator, een koelkast, een grote kledingkast, een kluisje en een minibar aanwezig.

Naast de slaapkamer bevindt zich de buiten badkamer, uitgerust met stortdouche, vrijstaand bad, toilet, wastafel met spiegel en gratis toiletartikelen. De glazen schuifpui biedt toegang tot het grote terras. Hier kan je vanuit je luie stoel genieten van een geweldig uitzicht op de rijstvelden en de omliggende bergen. Dit is precies zoals ik me Sidemen had voorgesteld: groen, oorverdovend stil en ver weg van de drukte. Boeken? Ik zou het doen: Sawah Indah Villa. Niet wat je zoekt? Vind hier meer hotels in Sidemen.

Reizen naar Bali – Hoe kom je er?

Er zijn diverse luchtvaartmaatschappijen die vanuit Nederland naar Denpasar vliegen. Sinds november 2019 vliegt Garuda Indonesia ‘rechtstreeks’ vanaf Amsterdam naar de hoofdstad van Bali. De vliegtijd is ongeveer 18 uur, inclusief een tankstop op de luchthaven van Medan op Sumatra. Vlieg je vanaf Amsterdam met een tussenstop, dan is je vliegticket naar het Indonesische eiland voordeliger. Kijk hier voor goedkope vliegtickets Bali.

Beste reistijd Bali

Op Bali is het heel het jaar door tropisch warm en zijn er twee seizoenen: het droge seizoen en het regenseizoen. Het droge seizoen begint in april en loopt door tot het einde van september. Dat maakt de zomervakantie tot een fantastisch moment om te reizen naar Bali. Houd er rekening mee dat dit ook de drukste en duurste periode op Bali is. Het regenseizoen duurt van oktober tot het einde van maart, maar je kunt dan nog altijd Bali bezoeken, aangezien de regenbuien kort (maar intens) zijn. Waarom ik het regenseizoen de beste reistijd vind lees je hier: Wat is de beste periode om naar Bali te reizen?

Heb je een visum nodig voor Bali?

Ga je maximaal dertig dagen naar Bali en ben je in het bezit van een Nederlands paspoort dat nog minstens zes maanden geldig is? Dan hoef je voor vertrek geen visum te regelen! Bij aankomst op het Indonesische eiland krijg je een visumvrije entree. Dit is een stempel in je paspoort waarop staat dat je maximaal dertig dagen in Indonesië mag blijven. Een visumvrije entree is gratis.

Als je vakantie tussen dertig en zestig dagen is, moet je je visum ‘verlengen’. Dit kun je het beste vooraf doen in Nederland. Dat scheelt geld en een hoop tijd en gedoe op Bali. Je kunt dit doen bij de Indonesische ambassade in Den Haag. Online vul je het formulier in. Deze print je uit en met je vliegticket, paspoort en pasfoto ga je naar de ambassade. Je levert alles in en betaalt 50 euro. Na een week kan je jouw paspoort met visum voor zestig dagen ophalen.

Heb je geen zin om twee keer op en neer te reizen naar Den Haag? Een visumbureau kan je een handje helpen. Uiteraard rekenen ze daar een vergoeding voor.

Meer tips voor een vakantie naar Bali? Lees dan ook deze artikelen met het Indonesische eiland in de hoofdrol:

• Nusa Lembongan & Nusa Ceningan: bezienswaardigheden en leuke tips
• Accommodaties Bali: dit zijn de mooiste hotels om te overnachten op Bali
• Grab op Bali: tips voor goedkoop reizen met de taxi op Bali + mijn ervaringen
• Wat kost een vakantie Bali: alle kosten voor een 28-daagse rondreis Bali
• Doen in Uluwatu: tips voor de leukste bezienswaardigheden in Uluwatu